رژیم مصرف رسانه‌ای، یعنی چگونه از رسانه‌ها درست و به اندازه استفاده کنیم که آسیب‌هایش به حدّاقل و بهره‌وری ما به حدّاکثر برسد.

همه‌‌ ما با شنیدن کلمه‌‌ی رژیم، یاد رژیم غذایی می‌افتیم که دکترهای تغذیه می‌دهند و این‌که در رژیم ما، چه چیزهایی ممنوع شده است و نباید خورده شود. این ذهنیّت کامل نیست؛ چراکه رژیم غذایی معنایش فقط نخوردن یک‌سری خوردنی‌ها نیست، بلکه درست خوردن است.

ما چه خیلی لاغر باشیم و بخواهیم چاق‌ شویم و چه خیلی چاق باشیم و بخواهیم لاغر شویم، باید رژیم غذایی داشته باشیم؛ یعنی باید برنامه‌‌ی غذایی خودمان را اصلاح کنیم. اتّفاقاً در رژیم‌های غذایی، خیلی اوقات، دکتر تجویز می‌کند که خیلی چیزها را بخوریم. پس رژیم، در واقع یک برنامه است؛ برای این‌که هم نظم داشته باشیم و هم درست استفاده کنیم.

حالا جالب است که بدانیم رژیم مصرف رسانه‌ای چیست؟

رژیم مصرف رسانه‌ای، یعنی چگونه از رسانه‌ها درست و به اندازه استفاده کنیم که آسیب‌هایش به حدّاقل و بهره‌وری ما به حدّاکثر برسد. به عبارت دیگر، رژیم مصرف رسانه ای یعنی استفاده صحیح از منابع رسانه‌ای، اعم از شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌های صوتی و تصویری، با توجه به زمان، هزینه‌ها، ارزش‌ها و باورهای صرف شده که مطابق با چارچوب‌های اجتماعی باشد.

بیایید کمی این مسئله را بازتر کنیم. در رژیم غذایی می‌گویند برخی چیزها را به هیچ عنوان نباید خورد؛ چون امکان دارد صدمات جبران‌ناپذیری ببینیم. در بحث رسانه هم، برخی از بازی‌های رایانه‌ای، فیلم‌ها یا انیمیشن‌ها ممنوع است و ممکن است صدمات جبران‌ناپذیری به روح ما بزنند؛ البتّه چون اثرش را بلافاصله نمی‌بینیم، متوجّه نمی‌شویم و خیلی وقت‌ها، زمانی می‌فهمیم که کار از کار گذشته است!

درباره‌ی رسانه باید اطلاع داشته باشیم که هر چیز چه عملکردی دارد و برای ما چه فایده یا ضرری دارد؛ مثلاً خیلی‌ها می‌گویند چیپس و پفک و نوشابه و سوسیس و کالباس ضرر دارد؛ ولی آیا با خوردن این‌ها می‌میریم؟! آیا بلافاصله سرطان می‌گیریم؟! خیر! این‌ها یکی از عواملی هستند که استفاده‌‌ی بیش از حدّ آن‌ها، زمینه‌های سرطان را فراهم آورده، به پیدایش یک‌سری از بیماری‌ها در بدن ما کمک می‌کنند و عملکرد بدن را دچار مشکل می‌سازند. در رسانه‌ها هم برخی از آهنگ‌ها، برخی از برنامه‌های تلویزیونی یا ماهواره‌ای و... شاید به ظاهر مشکلی نداشته باشند و در کوتاه مدّت برای ما مشکلی نسازند، ولی می‌توانند ریشه‌های تفکّرات آینده‌ ما بشوند.

یک مثال جالب

برای آشنایی با این اصطلاح به این مثال دقت کنید. آیا می‌توان به کودک 6 ماهه چلوکباب داد؟ بله! قطعا می‌شود چلوکباب داد اما سلامتی او در معرض خطر است و ممکن است بمیرد. این چلوکباب حتی اگر با بهترین گوشت و به بهترین شکل پخته شود، خوردن زیاد آن به بزرگسالان آسیب می‌رساند! یعنی در مصرف مواد غذایی، باید مشروط و هم محدود عمل کرد. مشروط به سن مصرف کننده و سالم بودن و محدود به میزان مورد نیاز و همین فرمول را برای رسانه‌ها نیز می توانید به کار گیرید.

چرا باید از رژیم مصرف رسانه‌ای پیروی کنیم؟

پاسخ مشخص است: تا بتوانیم مدیریت کاملی بر رفتار، زمان، عمر و سلامتی‌مان داشته باشیم.

حال این‌جا مهم است که شما چه محتوایی از رسانه‌ها دریافت می‌کنید و خوراک روح شما چیست! شما می‌توانید محتویّات سالم دریافت کرده، به انسان بهتری تبدیل بشوید و ممکن است محتویّات نامناسبی دریافت کرده، تأثیرات بدی بپذیرید.

اصول و قواعد رژیم مصرف رسانه‌ای چیست و چگونه رژیم بگیریم؟

1) ساعت مشخصی را صرف فضای مجازی کنید 2) به فضاهای مورد نیاز وارد شوید 3) همه چیز را نخوانید 4) به خانواده برگردیم 5) دروازه‌بانی کنیم 6) به فکر جایگزین باشیم.

در پایان باید گفت حواس‌مان به میزان استفاده از رسانه، نحوه‌‌ی استفاده از رسانه و محتویّات دریافتی از رسانه‌ها باشد و ما حاکم رسانه باشیم و نگذاریم رسانه‌ها، زندگی ما را مدیریّت کنند تا آسیب‌های رسانه را به حدّاقل و بهره‌وری‌مان را به حدّاکثر برسانیم.

امیر عباس صادقی