روابط عمومی، در واقع به مفهوم متقاعد کردن آدمهاست. برای اینکه ایده یا محصول خود را بفروشید یا از حُسن اعمال و اقدامات شرکتتان به دیگران بگویید، باید مخاطب را متقاعد و توجیه کنید.
اگر مهندس برق هستید همه از شما انتظار دارند قراضهترین وسایل برقیشان را هم تعمیر کنید، اگر دامپزشک هستید اقوام و فامیل، دور شما جمع میشوند و دربارهی نادرترین گونههای خرس قطبی سؤال میکنند، اگر مدیر روابط عمومی هستید، همه انتظار دارند کار شما چیزی شبیه پخش تراکتهای تبلیغاتی، بازاریابی و… باشد. البته همهی این تصورات اشتباه است و انصافا در بیشتر موارد پاسخگویی به این انتظارات عجیب و بیربط ما را کلافه میکند.
این موضوع درباره روابط عمومی حتی سختتر و پیچیدهتر هم هست؛ چون با عنوان کردن مشاغل دیگر حداقل تصویری کلیشهای موجود است اما روابط عمومی و مشاغل مربوط به آن برای اغلب افراد ناشناخته و مبهم است. اما روابط عمومی چیست و اصلا هدفش چیست؟ در پاسخ باید گفت روابط عمومی تلاش برای معرفی ارباب رجوع، محصول، شرکت و حتی فردی حقیقی است. اما بر خلاف تبلیغات، تأثیرگذاری بر مخاطب در روابط عمومی غیرمستقیم صورت میگیرد. خط مشی اصلی در روابط عمومی، اعتمادسازی است. توضیح اینکه روابط عمومی چیست کمی دشوار است، اما در ادامه مطالبی بیان شده است که به شما کمک میکند برای این سؤال پاسخی واضح داشته باشید.
روابط عمومی چیست؟
روابط عمومی، در واقع به مفهوم متقاعد کردن آدمهاست. برای اینکه ایده یا محصول خود را بفروشید یا از حُسن اعمال و اقدامات شرکتتان به دیگران بگویید، باید مخاطب را متقاعد و توجیه کنید. جامعهی روابط عمومی امریکا (PRSA) روابط عمومی را اینطور تعریف میکند: «روابط عمومی، فرایند ارتباطات راهبردی است که میان جامعه و سازمانها روابط سودمند دوسویه ایجاد میکند». کارمندان بخش روابط عمومی مهارت خوبی در داستانسرایی دارند؛ زیرا آنها باید توان روایت کردن اوضاع سازمان را برای سایرین داشته باشند. روابط عمومی برای حفاظت و افزایش حُسن شهرت کسبوکار و سازمان تلاش میکند و این کار را از طریق رسانههای گوناگون و شبکههای اجتماعی پیش میبرد.
امروزه شبکههای اجتماعی همه چیز را به شدت تحت تأثیر قرار دادهاند و روابط عمومی نیز از این قاعده مستثنی نیست. نیروهای روابط عمومی باید تمام کانالهای ارتباطی با سازمان را تحت نظر داشته باشند و با یافتن نکات و نظرات منفی از محیط خارج و مخاطبان، کاستیها و نارضایتیها را به درون شرکت و سازمان انتقال دهند و با پیدا کردن نکات و نظرات مثبت، از آنها برای تبلیغات مؤثر استفاده کند.
در حقیقت روابط عمومی نمایندهای برای ارتباط سازمان با محیط خارج است. متخصصین روابط عمومی وظیفه ایجاد وجهه و تصویر مناسب برای سازمان را بر عهده دارند. شغل آنها ایجاد ذهنیت مثبت از سازمان در بین مردم، آگاهسازی جامعه از فعالیتهای درون سازمان، توضیح سیاستها و مدیریت کنترل کمپینهای سیاسی است. گسترهی فعالیت روابط عمومی بسیار وسیع است. این گستره میتواند از مدیریت ارتباط با مشتریان تا ایجاد ارتباط میان شاخههای مختلف یک سازمان را پوشش دهد. ابزارهای مورد استفاده در روابط عمومی شامل موارد زیر است:
- برگزاری سخنرانیها و کنفرانسها
- مصاحبه و مدیریت پوشش خبری
- ارتباط با مطبوعات
- تحقیقات بازار مبتنی بر اطلاعات مشتریان و مخاطبان سازمان
- برگزاری مراسم و رویدادها
- استفاده از شبکههای مجازی و ارتباطی تحت وب
- کنترل و مدیریت راهبردی بحرانهای مرتبط با روابط عمومی
- پوشش تبلیغات رسانهای و پاسخگویی به نظرات مثبت و منفی خارج سازمان
تفاوت تبلیغات با روابط عمومی چیست؟
تفاوت تبلیغات و روابط عمومی، بحث جیب و جَنَم است. تبلیغات از جیب شما میکاهد اما روابط عمومی به جنم سازمان شما میافزاید. جنم در لغتنامه به شکل و قیافه معنی شده است. روابط عمومی هم دقیقا برای بهبود شهرت و وجههی عمومی فعالیت میکند. تبلیغات به شکل مستقیم و بیواسطه خود را معرفی میکند و از محصول، خدمت و سازمان حرف میزند. اما در روابط عمومی سعی میشود به شکل غیرمستقیم و ناخودآگاه بر مخاطب تأثیر گذاشته شود. مثلا با نوشتن مقالهای در نشریات میتوانید تصور و تجسمی از شرکت و سازمان به مخاطب ارائه کنید. ایجاد حس خوب و ذهنیت مثبت، عصارهی فعالیتهای متنوع روابط عمومی است.
کار تبلیغات کاشت است در حالیکه کار روابط عمومی برداشت است. در تبلیغات خود را معرفی میکنید و در روابط عمومی کار شما اعتمادسازی است. در حیطه تبلیغات معمولا مخاطب دچار شک است و اعتماد دوطرفه شکل نگرفته است؛ اما در روابط عمومی با حضور عنصر سومی به نام «رسانه» اعتبار رابطه تضمین میشود. نکته قابل توجهی که در بیان تفاوتهای تبلیغات و روابط عمومی موجود است، خلاقیت است.
در تبلیغات ابتکار عمل صد در صد به دست شما است. اما روابط عمومی از صافیهای مختلفی مثل رسانهها یا ناخودآگاه ذهن مخاطب و تحلیل او عبور میکند؛ پس شکل نهایی و تصویری که ایجاد میشود، کاملا در قالبی که پیشبینی میکنید جای نمیگیرد. ضمن اینکه در تبلیغات، تمرکز بیشتر بر توجه بصری مخاطب است و در روابط عمومی عنصر زبان و کلمات مهم هستند و البته هزینهی تبلیغات بسیار بیشتر از روابط عمومی است.
اگر خیلی مختصر تفاوت این دو را بیان کنیم تبلیغات میگوید: «محصول ما را بخرید»، اما روابط عمومی میگوید: «چرا باید محصول ما را بخرید». تبلیغاتچیها آنچه را که مخاطب مایل به شنیدنش است، بازگو میکنند در حالیکه دوستان روابط عمومی آنچه را که مخاطب نیاز دارد بشنود، گوشزد میکنند. از همین جمله میتوان دریافت که چرا هزینه تبلیغات در مقایسه با روابط عمومی بسیار سنگین است. گاهی اوقات هزینههای تبلیغاتی مختلف نظیر آگهیها، بیلبورد، تبلیغات محیطی و… در مقایسه با روابط عمومی بسیار سنگین و سرسامآور است.
آیا میزان ثمربخشی روابط عمومی قابل اندازهگیری است؟
در پاسخ به این پرسش جواب قاطعی وجود ندارد. مدلها، جداول و برآوردهای فراوانی صورت گرفته است که البته هیچکدام از آنها قطعی نیستند. بعضی از این روشها پاسخگویی بهتری داشتهاند اما دلیل عملکرد مثبتشان، صرفا ریشه در تأثیرگذاری احساسی و شهودی آنها دارد. تعدادی از متخصصین حرفهای، قوانینی جامع برای اندازهگیری میزان ثمربخشی فعالیتهای روابط عمومی پیشنهاد کردهاند که این قوانین در نشستی در بارسلونا در سال ۲۰۱۰ و با حضور ۳۳ متخصص حرفهای از سراسر جهان تدوین و در سال ۲۰۱۵ ویرایش و بازبینی شد.
این قوانین کمی هزینهبر و وقتگیر هستند اما اهمیت بالایی دارند و امید به تکامل و توسعهی آنها زیاد است. فعالیتهای روابط عمومی بسیار گسترده هستند و طیف عظیمی از عناصر و ذینفعان همچون بازار آزاد، مشتری و تجاربش، شرکتهای کسبوکار مختلف و… به آن وابستهاند. اما با وجود این گستردگی، نمود بیرونی جزئیات امور و فرایندهای کاری بسیار مبهم است. پس برنامهها و حتی تبلیغات و ظاهر کردن این فعالیتهای بعضا نامرئی کمک شایانی به پیشرفت روابط عمومی و فعالیتهای مرتبط با آن میکند. هر اقدامی در جهت شناسایی و شناساندن روابط عمومی و سایر فعالیتهای حیطهی کسبوکار مفید و قابل توجه است. با روابط عمومی پلی ساخته میشود که تعامل و گفتوگو با مخاطب را میسر میکند و امکان ارتباطی بلندمدت و دوسویه با مخاطب را فراهم میسازد
برگرفته از:
سلام از سایت شما بسیار در خصوص اقتباس مطالب استفاده میکنم سپاس